Homepage
Login
Profile
BookClubs
dmBox
Read Ebook: Úplná učebnice mezinárodní řeči dra. Esperanta by Lorenc Franti Ek Vladim R
Font size:
Background color:
Text color:
Add to tbrJar First Page Next Page
Ebook has 119 lines and 8133 words, and 3 pages
?PLN? U?EBNICE mezin?rodn? ?e?i dra. Esperanta.
Napsal Fr. Vl. L.
PLENA LERNOLIBRO de la lingvo internacia de dro. Esperanto.
Por Bohemoj skribis Fr. Vl. L.
V PARDUBIC?CH. Tiskem firmy F. Hobl?k. -- N?kladem vlastn?m. 1890.
P?edmluva.
Pon?vad? vlas? ?lov?ku neposkytuje v?eho, ?eho mu t?eba, jest mu jednati s lidmi n?rodnost? jin?ch a zn?ti jazyk jejich. Ka?d? v?ak dob?e v?, jak? n?mahy, p?le a vytrvalosti a pen?z nutno, by seznal d?kladn? ?e? jednu, nato? mnoh?.
Proto ju? p?es 300 let pokou?eli se mu?i u?en?, aby sestavili mluvu, kter? neoby?ejn? jsouc snadna i hod?c se v?em n?rod?m vzd?lan?m, usnad?ovala by jejich styky; ?e?, kter? zn?ma by byla jim v?em, nes?haj?c v ?ivot jejich soukrom?.
Za nejzda?ilej?? pokus pokl?daj? n?kte?? Schleyer?v volap?k, kter? dosti zna?n? je roz???en. Av?ak mnoh? vady jeho br?n?, aby se stal skute?n? ?e?? sv?tovou. Schleyer toti? vym??lel po chuti sv? tvary i slova, a v?razy jazyk? n?rodn?ch p?em??oval tak, ?e s t??? lze je poznati; na p?.: advok?t lavogel, figura f?g, fysika f?s?d, hotel loted, idea d?l, kan?l kan?d , m?da molad, olt?? latab, po?ta pot, r??e lol...
Mno?stv? p?ehl?sek, skupiny dl, tl, bs, gs, ms... a p??li? dlouh? slova ?in? volap?k t??k?m a nelibozvuk?m; p?.: dl?n?b, eimatab?metob?s, ovinditob?dok...
Lep?? daleko je mezin?rodn? ?e? dra. Esperanta. Mluvnice jej? jest velmi jednoducha a pravidelna, slovn?k obsahuje v?razy z d?le?it?j??ch ?e?? evropsk?ch, a pravidla tvo?by slov zmen?ujou po?et z?kladn?ch asi na 900. Pro svou d?le?itos?, snadnos? a libozvu?nos? ,,la lingvo internacia" nalezla hojn? p??vr?enc?, jich? po?et denn? vzr?st?.
Nad?jeme se, ?e kn??ka tato poslou?? k pozn?n? jej? a k oblib? i ve kruz?ch obecenstva na?eho.
Fr. Vl. L.
Anta?parolo.
Char la patrujo ne donas al homo chiajn necesajhojn, li devas konversadi kun homoj de aliaj nacioj kaj koni ilian lingvon. Sed chiu certe scias, kiel grandan laboron, diligenton, elda?recon kaj monon oni bezonas al la efektiva konado de unu lingvo, kaj kiel al la de multaj!
Tial jam je pli multaj ol tricent jaroj sciviroj tentadis instrui lingvon, kiu estante tre facila kaj uzebla por chiaj popoloj civilizitaj, faciligus iliajn komunikighojn, ne premighante en ilian privatan vivon.
Iuj kredas, ke plej bona provo estas la de Schleyer volap?k kiu estas vastigita nemalmulte. Sed multaj eraroj ghiaj ne lasas, ke ghi farighos vere la mondlingvo. Schleyer elpensis la? sia gusto formojn kaj vortojn, kaj shanghis esprimojn de nacilingvoj tiel, ke oni povas ekkoni ilin malfacile; ekzemple: advokato lavogel, figuro f?g, fiziko f?s?d, hotelo loted, ideo d?l, kanalo kan?d , modo molad, altaro latab, poshto pot, rozo lol...
Multego da sonoj ?, ?, ?, dl, tl, bs, gs, ms... kaj la longegaj vortoj faras volap?kon malfacilan kaj malbelan; ekz.: dl?n?b, eimatab?metob?s, ovinditob?dok...
Pli bona estas la lingvo internacia de dro. Esperanto. La gramatiko ghia estas tre simpla kaj regula, la vortaro enhavas la vortojn el la anta?aj lingvoj de E?ropo, kaj la reguloj por la kreado de ? vortoj malgrandigas la nombron de la radikesprimoj sur preska? na?cent. Por sia graveco, facileco kaj bonsonec' la lingvo internacia trovis multegon da amikoj, de kiuj la nombro en chiu tago kreskas.
Ni esperas, ke tia chi libreto helpos al la ekkono de ghi kaj al ghia placho anka? en nia publiko.
Fr. Vl. L.
?pln? mluvnice. Plena gramatiko.
Ve mno?n?m ??sle p?ip?n? se j : amikoj .
Genitiv opisuje se p?edlo?kou de, dativ al, instrumental per s nominativem. Zn? tedy vzorec sklonby:
Pozn. 1. M?sto ci u??v? se oby?ejn? Vi .
P??pony ?as?v a sp?sob?:
P?echodn?ky:
a) ?inn?: 1. p??tomn? kon?? se v ant- , 2. minul? na int- , 3. budouc? na ont- ;
b) trpn?: 1. p??tomn? na at- , 2. minul? na it- , 3. budouc? na ot- .
a) P?edpony:
b) P??pony:
Lekturo.
Patro nia, kiu estas en la chielo! Sankta estu Via nomo! Venu regheco Via! Estu volo Via, kiel en la chielo, tiel anka? sur la tero! Panon nian chiutagan donu al ni hodia?! Kaj pardonu al ni shuldojn niajn, kiel ni anka? pardonas al niaj shuldantoj! Ne konduku nin en tenton, sed liberigu nin de la malvera; char Via estas la regado, la forto kaj la gloro eterne. Amen.
La?du Sinjoron chiuj popoloj, glorigu Lin chiuj homoj! Char estas firmita super ni bonkoreco Lia, kaj la vero de Sinjor' en eterne.
Tiel Dio amis la mondon, ke Li donis Sian Filon ununaskitan, ke chiu, kiu kredas je Li, ne perdata estas, sed ke havas la vivon eternan.
Iam vizitis Kornelian, edzinon de glora Romano, grandestimata sinjorino. Kiam shi demandis je la beligajhoj de sia gastigantino, Kornelia alkondukis du siajn filojn, kiujn shi edukis zorge, kaj diris: ,,Jen miaj plej belaj beligajhoj!"
Richa achetisto demandita de regho je la grandeco de sia richeco, respondis: ,,Mi havas nur mil florintojn." La regho ne volis kredi. Tial la achetisto ekklarigis: ,,Mil florintojn mi donacis al ia malrichdomo, kaj tiu sum' estas mia havo. La restan monon mian mi perdos per mia morto, sed tiu sumo apartenos al mi eterne."
Du kokoj bataladis kune. La venkito kashis sin en angulo de l' domo. Sed la venkinto ekflugis sur la tegmento, frapadis per la flugiloj kaj gloradis sian venkon. Lin vidis aglo, jhetis sin sur lin kaj disshiris lin.
Maljunulo, kiu portadis lignon, ekmalforta dekushigis la portajhon, kaj memorante al si chiujn suferoin de sia vivo, alvokadis la morton. Tiu chi ekshajnis kaj demandis je la ka?zo de lia voko. -- ,,Mi petas vin," la maljunulo respondis, ,,levu al mi la portajhon."
Tiu chi fabulo montras, ke chiu, anka? malfelicho, amas sian vivon.
Pastoro perdis per malsaneco chiujn shafojn. Lupo sciinte tion, venis esprimi al li sian kompaton. ,,Pastoro, chu ghi estas vera, ke la tiel granda malfelicho farighis al vi? Mi a?dis, ke chiuj shafoj viaj mortis. La karaj, piaj, grasaj shafoj! Mi beda?ras vin tiom, ke mi plorus sangajn larmojn." ,,Mi dankas al vi, mia amiko," la pastoro respondis, ,,mi vidas, ke vi havas tre kompatan koron."
,,Tian li havas vere," aldiris la hundo de l' pastoro, ,,se per malfelicho de alio li sam dolorighas."
Estas unu granda libro, kiun skribas, rektas Di', granda libro de l' naturo estas sankta nom' de ghi.
Se vi havas sentan koron, legu diligente ghin, en literoj ghiaj lernu koni Dion, mondon, sin.
Ho, mia kor', ne batu maltrankvile, el mia brusto ne saltu for! Jam teni min ne povas mi facile, ho, mia kor'!
Ho, mia kor'! Post longa laborado chu mi ne venkos en decida hor'! Sufiche! trankvilighu de l' batado, ho, mia kor'!
Dro. Esperanto.
Kie patruj', mia patruj'? Akvoj fluas tra floraroj, montojn beligas arbaroj, multa ghardenon frukter'; tie paradiza ter'; kaj ter' tia, tiel bela Bohemuj', al mi patruj'.
Kie patruj', mia patruj'? Chu vi tiun teron konas, kie kantoj chiam sonas, kie sana la anim', kie sencoj sen la tim'? De popol' tiu la tero Bohemuj', al mi patruj'.
N? el malgh?ja ok?l', sed el m?n' dilig?nta el?ras h?lpo en m?lfelicht?mp': ch?on bon?gas lab?r.
Anta? longaj tempoj vivis en la Nigrachinujo, oriente de Indujo, regho Daibang, kiu havis unu filon; tiu chi regante neniam montris orelojn al homoj. Je chiu tago li volegis elkapti el la popolo belan junulon, kaj kiam tiu sam al li harojn ekkombis kaj barbon ekordigis, la regho lasis lin mortigi.
Add to tbrJar First Page Next Page