Read Ebook: Sünndagsklocken: Stadt- un Dörp-Predigten by K Hn Friedrich

Font size: 10 px 15 px 20 px 25 px 30 px 35 px

Background color: BlackWhiteGrayLight GrayDark GrayDim Gray

Text color: BlackWhiteGrayLight GrayDark GrayDim Gray

Apply/Save settings

Ebook has 216 lines and 43571 words, and 5 pages

Ick kann dat ?wer nich laten, noch en Stell ut 'n Upsatz v?rtolesen, den ne plattd?tsch Schriftstellerin schrewen hett. Se wahnt in Schwerin un h?rt to uns Paulsgemein. De Upsatz is ?werschrewen: >>De D?wel un dat Johr 1920<<. In desen Upsatz heit dat: >>Baben up den Blocksbarg set de D?wel. He hadd sin grotes Anschriewebauk up de Knei un h?ll Afrecknung ?wer dat Johr 1920. >>Bi 'n D?wel noch mal<<, rep hei, >>dit Johr schafft 't. Dit is noch en Gesch?ft. Dit lohnt sick noch de M?uh.<<

Wo veele von de, de s?s gornich bitaukamen west wir, f?llen em nu in de Klaben, wo veele, de s?s nix von em hadden weiten wullt, wiren nu gaud Fr?n'n mit em. Wedder lacht de D?wel. Dachten se, sei k?nnen mit em gaud Fr?nd sin? Wenn hei ehr mal eins sin wohr Gesicht wisen ded, wo bleik sei woll warden w?rden. Un denn wir 't tau lat, tau lat, tau lat!

De D?wel sl?g en anner Blatt up.

Pingstpredigt

Min leiw Gemein! Wat sall ick jug seggen an dissen hilligen Dag? Sall ick 't maken as de annern all, de jug fragt hebben in de letzten Dag: Wo geihst du denn to Pingsten hen? Un denn tellten se de lange Reig von Pingstvergn?ugungen up, de in de Tidingen stahn ded. Lud un lustig geiht dat dor her, ?wer de Seel hett nix dorvon un dat Hart bliwwt dorbi untofreden. Ja dat k?mmt woll v?r, dat de Seel sick liesen wegslikt ut all den lustigen Larm un wannert d?rch dat d?tsche Land; un wenn se denn s?ht, dat an 'n d?tschen Rhein de Franzosen un Swarten sick breit maken, un dat de d?tschen Tirolers to uns willen un d?rpen nich, un dat de Polacken ?wer de d?tsche Oder kamen as Deiw un M?rders, un wi d?rpen uns nich wehren in uns' eigen Land un f?r unse eigen Br?ders, denn stiggt dat heit in ehr up. Un wenn se denn markt, dat dat v?rdem flietige d?tsche Volk r?msteiht un schugt de Arbeit, dat dat true d?tsche Volk sick ein den annern verklagen deiht, dat dat starke d?tsche Volk sick un sine Kinner up Gnad un Ungnad den unbarmhartigen Fiend utliewern deiht un dat dat klauke d?tsche Volk to all dissen Jammer noch juchen un lachen un springen kann, denn lopen ehr de Tranen dal, un se m?ggt an leiwsten dorhen gahn, wo d?tsche Jungs un Mannsl?d to Hunnertdusende an de Grenz unner den Rasen liggen. Je, wo geihst du to Pingsten hen? Dor is noch ein, de so fr?ggt, un de uns ok glik de richtige Antwurt gifft. Dat is uns Herrgott. Aewer sin Frag ward meist ?werh?rt, un sin Antwurt noch mihr. Wi ?wer willen dorup marken un willen h?ren, wat hei uns seggen will d?rch den Profeten Hesekiel, 3, 22-24: >>Uns Herrgott nehm mi bi de Hand un s?d to mi: Mak di trecht un gah herut upt Feld dor will ick mit di reden. Un ick m?k mi trecht un g?ng herut upt Feld. Un s?h, dor st?nn de Herr in all sin Herrlichkeit, grad so as ick sei seihn hadd an 't Water Kebar. Un ick f?ll dal up min Angesicht. Dor kem de Geist in mi, un ick kem wedder to stahn. Un hei spr?k mit mi un s?d to mi: Gah hen un slut di in in din Hus!<<

Sowied uns Herrgott sin Wurd. Weest nu, wo du hengahn sasst to Pingsten? Ick willt noch eins tosamenfaten in einen Satz:

Uns Herrgott will wat von di, Buten upt Feld, dor will hei mit di reden, Binnen int Hus, dor sasst du mit em reden.

Dat heit: ein Godes is dorbi. Verbiestert un krank wieren se jo all v?rher, ?wer se h?llen sick bet dorhen f?r sihr klok un gesund. Nu ?wer is de Biesternis un Krankheit apenbor worden. Un wenn so'n Jung ins?ht, dat hei sick alleen nich mihr trechtfinnt, denn h?rt hei all wedder ihrer up den Vadder. Wenn en Minsch sick dat irst ingestahn deiht, dat hei krank is, denn schickt hei na den Dokter. So geiht dat ok uns, wenn wi nu mang de Sch?ren von uns' tosamenschaten Gl?ck ?mhergahn. V?rdem bildten wi uns in, wi h?rten to dat Volk von de Dichters un Denkers; nu weeten wi, dat uns' Volk dat Gripen un Grapsen beter versteiht, as dat Begriepen un Gl?ben. Wi seihn in, dat wi krank s?nd an Hart un Seel. Pingsten seggt uns ?wer, dat dat noch 'n Dokter giwwt, de uns helpen kann; dat wi noch 'n Vadder hebben, de uns trechtbringen kann. Hei nimmt uns h?t bi de Hand un seggt: Mak di trecht un gah herut upt Feld, dor will ick mit di reden. Na trecht is nu woll jedermann bi desen sch?nen S?nnenschien. De mihrsten von uns s?nd gistern buten west un gahn ok h?t wedder rut upt Feld. ?wer woveel von all de L?d, de ehren Pingstutflug maken, seihn denn wat von de Herrlichkeit dor buten? Wenn ein dor wat seihn will, denn d?rft ein nich as dat Veih blot up sin eigen Trad un Fautspur dalkieken. Denn m?t ein sin Ogen upmaken, so as dat de Dichter von dat olle plattd?tsch Volksbook ut dat 15. Johrhunnert >>Reinke Voss<< makt hett, wenn hei sin Leid anfangen deiht:

Dat was up enen Pingstedag, Dat en de Wold un Felder sach Gr?ne stahn mit Loof un Gras, Un mannig Vagel fr?hlich was Mit Sange in Hagen un up Bomen, De Kr?der spr?ten un de Blomen, De wol r?ken hier un dor, De Dag was sch?n, dat Weder klor.

Wenn wi so de Ogen upmaken, denn seihn wi all en beten von de Herrlichkeit upt Feld. De Blomen, de B?m, dat Krut, dat Holt mit sin Loof, de Wischen mit ehr Gras, de Vagels un de S?nnenschien -- dat allens is jo uns' Heimat: Un wenn uns dat ierst recht to Klorheit k?mmt, denn denken wi gar nich mihr an allens, wat wi utricht hebben mit uns eigen Kraft un uns eigen Kunst; denken ok nich mihr an allens, wat wi utricht hebben mit uns eigen Schuld un Vers?mnis. Ne, uns leiw Moder steiht denn wedder v?r uns un de truge Vadder, dei wi dat Best verdanken int Leben, un uns' Lihrers, de uns to'n Goden anhollen hebben, un 'n goden Fr?nd, mit den' wi oft uns utspraken hebben, un dat ganze Volk, to dat wi h?ren, mit sin grote Geschicht, un dat uns dragen hett mit sin faste Ort. Un denn vergeten wi de grote gemeinsame Weltsprak, mit de wi den Torn bugen wullen, bet an den Himmel in Eigens?k un ?wermod, un besinnen uns up de olle gottesf?rchtig Red von unse V?r?llern. In uns leiw Modersprak giwwt dat ?werhaupt gor keen W?rd f?r allens, wat uns krank makt hett: Geld, Gesch?ft Materialismus, Atheismus, dor giwwt dat blot W?rd f?r allens, wat uns wedder gesund maken kann: Hus, Heimat, H?ben, Herrgott.

All de, de so buten de Heimat finnen, un to de de Heimat reden deiht upt Feld warm, hartlich, leiw un gaud, de warden ok ball wedder kamen, un den Herrgott s?lwst finnen. Denn dat is ierst de ganze Herrlichkeit, de wi dor buten upt Feld seihn m?ten, wenn de Herrgott s?lwst dor v?r uns steiht un mit uns reden will. To keen Johrstid hett he uns mihr to seggen, as in de V?rjohrstid. Hest em noch nich eins dor h?rt? Du leiwes Kind, seggt hei, wat billst du di in, wisst, wer weet wat, v?rstellen, un kannst doch nich en Grasspierken ut de Ird rutdriewen mit all din Kunst? Du leiwes Kind, seggt hei, wat dreggst du den Kopp so hoch, liehrst mit veel Koppterbreken de Spraken von fr?mde Minschen, un dat sch?nste Leid, dat de Nachtigal hier singt, kannst du doch nich verstahn? Du leiwes Kind, seggt hei, wat makst du di f?r Sorgen? Kiek hier buten is 't grad so: dor m?t de Segen ok von baben kamen, wenn wat Rechts dorut warden sall. Jedes Johr lat ick nah den d?stern, harten, kollen Winter de Natur wedder uperstahn to Licht un Leben un leiwliches Wesen, un du meenst, du sasst ?mkamen in Nod un Dod? B?st du nich veel mihr as de Blomen un de V?gel, b?st du nich min eigen Ebenbild? S?ll ick di denn nich vel sch?nere un betere Saken geben in min Paradies? -- Gewiss is dat wohr, ahn Storm un Weder geiht 't nich af in't V?rjohr. Dor?m, wenn in din Leben Stormwind un Weder di angst un bang maken will, denn grad kann di dat en Trost sin, dat du singen kannst:

Bald vergeiht de Nacht, God h?llt s?lwst de Wacht, Un en niges V?rjohr Folgt den Winter sacht. In all din Sorgen, In all din Nod H?llt hei fast di borgen De true God.

Du leiwes Kind, mak dat man as de Blomen, de dor an den Weg stahn. De s?nd dor henstellt von den Herrgott un s?len bl?uh'n. Un dat is se genoog, dat se bl?uh'n solang se k?nen, un dat de Herrgott se dor s?ht. So sasst du ok an dinen Platz stahn in de Welt un din Ding doon: Denn de Herrgott hett di dor henstellt, un dat is genoog, dat hei di dor s?ht. Din Hart sall en Blom warden, Minschenkind, en Blom, de nix brukt as S?nnenschien, un nix will as Bl?uh'n, Gott to Ihr, de Minschen to Deinst, sick s?lwst to Lust. S?h so redt dor buten allens mit uns; un wi m?ten blot de Uhren upmaken un de Ogen apenhollen: denn steiht de Herrgott dor in all sin Herrlichkeit v?r uns. Un dat geiht uns as den ollen Profeten: wi fallen up uns Angesicht, un en nigen Geist k?mmt ?wer uns, en Pingstgeist ut de H??gde, un wi kamen wedder up de Been to stahn, un warden gesund un kriegen nige Kraft un nige Toversicht un nigen Globen.

?wer wenn wi denn dor buten den Herrgott in all sin Herrlichkeit seihn hebben, denn d?rben wi ok nich wedder vergeten, wat hei dor mit uns redt hett. Denn k?mmt nu de Reig an uns; denn m?t wi sinnig nah Hus gahn un dor mit den Herrgott reden. Den Profeten k?mmt gliek de Erinnerung an de annere grote Stunn in sin Leben, wo hei ant Water Kebar in sin Profet namt insett 't is. Un woveel Stunnen hebben wi nich all in unsen Leben hatt, wo de Herrgott sinen hellen Schien ?wer uns hett upl?chten laten. As uns Mudder uns toirst von den Heiland vertellt hett; as wi an den Konfirmatschonsaltor s?den: ich will din Kind blieben, as wi hier in de Heimat en grotes Gl?ck erlewen deden, ore as wi buten st?nnen int Feld in Nod un Gefohr. Un denn so mennig Mal, wo en Gottswurd uns in 't Inwennigste drapen hett. Jeden S?nndagmorgen steiht de Herrgott jo an den Altor un will wat von di. Dor will de Orgel di losrieten von de Ird, un de Gesang sall di dat Stiegen lichter maken, bet du toletzt baben up den Barg ankamen b?st, un de Predigt anfangt. Denn jede Predigt in't Gotteshus sall ne Bargpredigt von den Heiland sin, un bi jedes Heilandwurt sall de Herrlichkeit von unsen Herrgott d?rch de Kirch gahn: du f?uhlst, wat halw un holl an di is, un in Demot un Gottsfurcht treckt di dat hen na 't Altorkr?z. Dat s?nd ?mmer Kebarstunnen f?r uns, wo dat Wurd vun't Kr?z in uns Hart k?mmt. En Murer, de en grade Wand upsetten will, brukt ne Waterwag. Wenn de Waterblas ?nner dat rode Fadenkr?z to stahn k?mmt, denn hett hei richtig arbeit 't. En Christenminsch brukt sonne Lebenswag, ?m ?mmer wedder nahtoseihn, dat hei sinen Lebensbu richtig upf?hrt. Disse Lebenswag is dat Evangelium, un wenn du an S?nndagmorgen markst, dat din Leben sick ?nner dat Kr?z von Golgatha instellt hett, denn so is dat richtig. Wi hebben dat heil n?dig, dat Kr?z ?mmer wedder an uns Leben to hollen; dat gifft uns Richtung un gifft uns Trost un Kraft, un lett uns ierst de ganze Herrlichkeit von unsen Herrgott seihn. Un wenn du disse Herrlichkeit seihn hest, denn seggt hei to di: nu gah hen un slut di in din Hus! In din Hus m?st du den Anfang maken mit den nigen Pingstgeist, wenn't anners warden sall in de Welt. Meenst du, dat k?mmt up enen nich an? Kiek mal, wenn du in de Nacht verbiestert b?st in d?stern Wold, un dor schient man blot en l?tt Licht in de Fiern ut en l?tt Finster, wat makt dat ut, un woveel Minschen k?nen dord?rch den rechten Weg wedderfinnen! Un nu nimm irst mal en L?chttorn. Hunnerte wiest hei in de Nacht den Weg d?rch Storm un Wellen. Wenn ok man en Minsch gegen all de Blindheit un Verlagenheit, gegen all den Schandkram un de Gottlosigkeit angeiht, wenn ok man en christlich Hus en hillig Licht upstecken deiht in de unhillige Welt, dat makt woll wat ut. Sei hebben lang dr?mt von d?tsche Macht un Herrlichkeit, hebben dr?mt, bet dat Weder all ?wer uns st?nn. Un denn kem Slag ?m Slag, bet up den letzten in de letzte Woch. Blot dat nakte Lewen willen se uns laten, un dat g?nnen se uns ok noch nich mal. Aewer dat is seker: ok in dat Unweder, wat nu ?wer uns kamen is, steiht de Herrgott in sin Herrlichkeit v?r uns un will uns seggen: gah hen un slut di in din Hus! Von binnen m?t dat d?tsche Hus wedder upbugt warden. Mak de D?r to, dat du dat Fiedeln un Fleuten nich h?rst, un denn mak Gebruk von din Husrecht un smiet all de unhilligen Geister ton Finster rut: den Klaggeist un den Sorgengeist, de Eigens?k un de Aewerbostigkeit, un pack di mal allens v?r di up den Disch, wat du noch hest ore doch hebben kannst: din Arbeid un Sweet, din Mood un Glowen, din Leiw un Gottvertrugen. Un pass up, dat in din Hus ok de Seel to Wurd kamen deiht un dat de Herrgott ok mal ahn Inladung in din Stuw herinnekamen kann. Nimm din Kinner an de Hand un folg mit ehr de H?nn un red mit din Herrgott ut deipsten Hartensgrunn. Denn bliwwt den Herrgott sin Herrlichkeit bi di, buten un binnen is Maiendag, sin helle S?nnenschien geiht mit di, ok wenn mal Wulken ?wer Hus un Heimat trecken.

So, nu b?n ick farig hier up de Kanzel; nu k?mmt de Reig an di; wenn du nahst ut de Kirchd?r geihst; un ?mmer, ?mmer sasst du denken: din Herrgott will wat von di, buten upt Feld, dor will hei mit di reden, binnen int Hus, dor sasst du mit em reden, uns Herrgott will von di din ganzes Hart un Leben. Wenn du dat von nu an nich wedder vergeten wist, denn ward di dit en gesegnetes Pingstfest.

Amen!

Kinnerpr?digt to Wienachsabend.

Luk. 2, 10. Un de Engel de s? to de Schepers: >>W?st man nich bange! denn s?h! ik verk?nnige jo ne anew?ten grote Freide; dor schall sick dat ganze Volk to freien; denn jo is vandage de Heiland geboren, dat is de Herr Kristus in David siene Stadt. Un dat schall dat Teeken f?r jo w?sen: Finnen sch?t ji dat l?tje Kind in Luen inwickelt, un in ne Kr?bbe dor schall 't inliggen.<<

Dat harr de Engel to de Schepers secht. Un de, de l?ten sick dat nich tweemol seggen; n?, forts s?nd se opsprungen un hebbt sick opn Wech mokt un se s?nd mihr lopen as gaan, un dat duere keen V?ttelst?nne, dor w?rn se all ?nnen ankamen in Bethlehem un st?nnen v?r dat Wertshus. Awer dor sloepen se all lange, un w?r oewerall keen Lecht mihr to s?in; -- allens sticked?ster. Man blos dor achter in 'n Spieker, dor schimmere noch en swacken Lechtschien d?r dat l?ttje Finster. V?rsichtig gaat se ranner, un een van de Schepers kloppt an de D?r, un dat duer nich lange, dor make een van binnen apen. De ole San Josef was 't, un he harr in de eene Hand en Traanfunzel, un de anner Hand de h?ll he sick baben de Ogen, ?m to s?in, wat denn dor buten noch los w?r. Verwunnert kiekt he de Schepers int Gesicht un fragt jum, wat se denn dor noch so late to s?uken harrn.

Dor vertellt se em, wat se dor buten opn Felle wunnerbores bil?wt harrn, un dat keen annern as en richtigen hilligen Gottsengel jum herschickt harre, dat se sick dat hillige Kristkindchen mol ankieken schullen, un ow se hier woll recht kamen w?ren.

Na, dor harrn ji mol s?in m?sst, wat de ole Josef f?r grote Ogen maken d?e, as he dat to h?ren kr?g!

>>Na<<, s? he, >>denn so kamt man rin, ji Gesegneten des Herrn; ji s?nd f?r de richtige Doer kamen.<< Un he l?chte jum vorut.

Na, dat wir jo denn so recht wat f?r den groten Scheperjungen, de ok mitkamen w?r. He dr?ngel sick d?r un mit eenen Satz w?r he ok all bi de Kr?bben togange: >>Och, kiek mol, Vader, dor liggt dat l?tje Kristkind in de Kr?bben! So wat het een doch all sien L?wdaag noch nich s?in: en Kind in de Kookr?bben; wat het denn dat op sick?<<

De Vader de bed?et em, dat he hier nich son Spittakel maken dr?fte: >>Junge, du ole l?gorige Bengel, s?hst du denn nich, dat dat Kind sl?ppt?<<

Un liese, ganz liese tr?t se nu alltohope heranner, de olen Schepers mitsams de Kinner, de se mitnaamen harrn van Felle.

San Josef de h?ll de L?chten toh?chde, dat se sick dat Kind ok van alle Sieden genau ankieken k?nnt. Ach un ss?h! dor liggt ok de holds?lige Mutter Maria un kiekt de Kinner un de olen L?e so fr?ndlich an un winkt jum to, se schulln man ganz driest en b?ten n?ger rankamen an de Kr?bben. Un dor st?nnen se nu un freien sick un s?en nix un h?len den Atem an, dat man blos dat Kristkindchen nich opwaken schulle.

Tolest dor faate sick de ?llst van de Schepers en Hart un s? to de annern: >>So<<, s? he, >>nu w? wie op de Knee liggen gaan un dat hillige Gottskind anb?en<<. Un dat d?en se denn ok. Un de ole Schepers Opa de f?ng an to b?en un sine troen Ogen de l?chten dorbie: >>Och, mien beste leewe Jesuskind! dat ick olen Keerl ok dat noch bil?wen draf, dat du Minsch geboren b?st! Wolange hebbt se dor nu all op luert! Ut dankboren Harten gr?ss ick di, du aller Welt eer Heiland! Ick w?it, du wullt dien Volk Israel s?lig maken. Mak ok mie s?lig! Amen.<<

Un dor f?ng ok de tweete an to b?en: >>O du leiwliches Kind! du b?st de worraftige Davidsoen, un du warst ok noch emal en groten K?nig weern, un dien K?nigriek dat ward noch mol v?l gr?tter weern as Daviden sien, n? sogor noch v?l gr?tter as den Kaiser Augustus sien. Lat ok mi to dienen Rieke hentoh?ren! Amen.<<

Un de dr?dde de s?: >>Leewe holds?lig Kindken, wat David all v?r v?le hunnert Joore hier in Bethlehem w?sen is un wat ick upstuns noch b?n, en Scheper, dat warst du ok noch emol weern, un ut aller Welt Ennen warst du die diene Schape tohopes?uken un warst 'r ne grote Herde ut maken un warst se h?en op ne j?mmer groene Aue, un an frischet Water dor weerd diene Schape ok keen Mangel to lien bruken. Lat ok mie to diene Schape r?kent weern! Amen.<<

Un de veert de b?e: >>Leewe Jesuskind, wat b?st du arm woorn un b?st doch de worraftige Gott van Vader in Ewigkeit geborn, so as 't in tweeten Attiekel schr?m steit. Sz?h! ick b?n ok man en armen Dagl?ner un kann die nich v?l g?bn; awer eens w?it ick, dat warst du woll geern van mi ann?men: mien armet Hart full S?nne un full Not. Mak du et s?lig! Amen.<<

Un nu kr?ig ok de grote Junge weller Mood, de dor toirst so lud rinpoltert kamen w?r, un he folge siene H?nne un b?e: >>Och, leewe Kristkind, min l?tje Broer to Hus de is woll ok en fienen, gladden Jungen, awer du b?st noch v?l, v?l gladder; du b?st de schoenst ?nner de Menschenkinner. Sz?h! wo ick di vandaage to s?in kriege, dor fallt mi boots de Bibelspruch weller in, den ick n?lichst in de Kunformantenst?nne harr leeren m?sst: >>Us is een Kind geborn, een Soen is us schonken, de driggt siene K?nigsherrschop op sien Schullern, un he h?it: Wunnerrat, Kraftheld, Ewigvader, Freedef?rst. Amen.<<

Un dor s? ok de ole Opa Amen to, un de annern s?en ok alltohope Amen. Awer de Jungfroo Maria de reep de l?tje Deern ganz dichte bi sik ranner un strake ehr ens oewer un froeg ehr, wo se h?itn d?e un ow se tokam Ostern all na Schole m?sste, un se s?e to de annern: >>Ji hebbt jo alltohope gladd b?et, awer de l?tje Trina ehr Gebett dat het mi noch an besten gefallen.<<

As se sik nu all an dat Kristkindchen satt k?ken harrn, dor g?wen se de Mutter Maria un Josef alle na de Reege de Hand, un se bedanken sik ok v?lmals, dat se jum noch so late in Stall rinlaten harrn un w?nschen ne goe Nacht.

Un dor, as se nu buten st?nnen, ehr dat se weller to jumeere Schape tr?g g?ngen, dor stelln se sik alltohope noch emal v?rn Stall in Halwkreis her?mmer, un de Schepers de kr?igen jumeere Blash?rn heruter un bl?sen en ganz wunnerschoenet n?iet Leed, un de Kinner de s?ngen dortoo, un dat mot ja denn woll ganz anew?ten gladd un soet d?r de stille Nacht hend?r klungen hebbn -- toerst ganz sachte, un denn j?mmer luder, j?mmer heller, j?mmer juchzender -- un se s?ngen un se bl?sen:

Stille Nacht, heilige Nacht; Alles schl?ft, einsam wacht Nur das traute, hochheilige Paar. Holder Knabe im lockigem Haar, Schlaf in himmlischer Ruh!

Stille Nacht, heilige Nacht; Hirten erst kundgemacht Durch der Engel Hallelujah T?nt es laut von fern und nah: Christ, der Retter, ist da!

Stille Nacht, heilige Nacht; Gottes Sohn, o wie lacht Lieb aus deinem g?ttlichen Mund, Da uns schl?gt die rettende Stund, Christ, in deiner Geburt.

Wat dat Kr?z uns vertellt.

Joh. 19, 19-20. Pilatus schrew 'ne ?werschrift un sett 'te sei up dat Kr?z. Un was schr?wen: Jesus ut Nazareth, de Juden ehr K?nig. Disse ?werschrift lesten veele Juden, denn de St?d, wo Jesus an dat Kr?z slagen w?rd, was dicht bi de Stadt. Un 't was schr?wen in de hebr?isch, griechisch un latinsch Sprak.

Ihr wes' Gott in de H?gd. Amen.

De Krieg was tau Enn', un din Mann kem nah Hus, up de Bost dat iserne Kr?z an 't schwart-witt Band. Wof?r hei dat Kr?z kregen hett, dat hett hei di nich seggt. Sin Fr?nd, de mit em buten was, de hett di dat verklort un dat Kr?z, dat hei mitbr?cht hett, hett di dat liesing vertellt, as du 't heimlich in de Hand nahmen un mit din rode Lippen hest k?sst. Un wenn du nu dat Kr?z s?hst, denn s?hst du dinen Mann in heite Slacht v?rst?rmen gegen den Fiend. Mag de Dod up em lur'n, em ward nich bang. Hei m?t strieden, hei m?t siegen f?r sin Wiw un f?r sin Kind. Dat din Mann so tapfer un so tru is wesen, dat vertellt uns dat Kr?z.

Wer h?tigen Dags von Kruckow nah Smarsow geiht, de s?ht tau sin linken Hand, midden up 'n Felln, 'n grotes Kr?z stahn, 'n olles, olles Kr?z von Steen. An de St?d, wo dat Kr?z steiht, is eis 'n Mann dodslagen word'n, un de Anverwandten von den M?rder hewwen dat Kr?z dor hensetten m?sst. Un as v?r etliche Johr de Gaudsbesitter, denn' de Acker tauh?ren deiht, dat Kr?z wegnehmen laten wull, dor hett uns' Regierung em seggt: Lat dat Kr?z stahn. Dat sall noch veele, veele Johr vertellen von de Undat, de dor gescheihn is. Kein Nam nich steiht up dat Kr?z. De Tid hett den Namen utl?scht un de Regen un de Snei hewwen de ?werschrift afwischt. Kein Minsch nich kennt mihr den Namen von den' Mann, de dor dodslagen word'n is, un kein Minsch nich kennt mihr den Namen von den' Mann, de dor den' Murd up sin Gewissen nahmen hett. Wat sall ok de Nam? Nam is Schall un Rook. Oewer wenn du dicht an dat Kr?z ran geihst un nipping tauh?rst, denn kannst du verstahn, wat dat Kr?z vertellt. Dat Kr?z vertellt von den Neid, de in ein Minschenhart upwakt is un von den Hass, dei gr?ter un gr?ter worden is in ne Minschenbost, bit dat de Hand den Nahwer dodslagen m?sst. Un dat Kr?z vertellt von de Weihdag, dei de Mann mit de bl?uige Wunn' uthollen m?sst, un von dat Leed, dat aewer 'n Frugensminsch kamen is, as ehr k?nnig w?rd, dat ehr Mann storwen was, un von de Angst, de sick in den Nacken von den M?rder hett sett't, dat hei fl?chten, ?mmer wider fl?chten m?sst, bit dat de Dod un de D?wel em doch kregen hewwen. Von de Minschen ehr Slichtigkeit un von dat Elend, dat ut dies' Slichtigkeit k?mmt, vertellt uns dat Kr?z.

In 't Pommerland liggt 'n D?rp. Un in dat D?rp steiht 'ne Kirch, un ?m dei Kirch her?m liggt 'n Kirchhof; un up den Kirchhof slapen so veel, de eis in de Kirch sung'n un beden hewwen, de in de Kirch d?fft s?nd un dat hillige Abendmahl nahmen hewwen. Un up den Kirchhof sl?pt din Vadding un sl?pt din Mudding. Un dat Graw sm?ckt 'n Kr?z von Isen oder von Holt, viellicht ok von Stein. Un up dat Kr?z stahn de Namens von din ?llern un up dat Kr?z steiht de Oewerschrift, de du dorup sett't hest: Selig s?nd de Doden. Un jederein, der an dat Kr?z v?rbigeiht, lest de Namens un lest de Oewerschrift un denkt still bi sik: Selig s?nd de Doden. T' was nen goden Mann. Un 't was ne d?gte Fru. Ja, Selig s?nd de Doden. -- Du aewer bruckst de Namens nich tau lesen; di s?nd sei deip in dat Hart inschr?ben, so deip, dat de Regen un de Snei sei nich afwischen un de Tid sei nich utl?schen kann. Un du hest dat f?ult in dinen Harten, dat wohr is de Oewerschrift: Selig s?nd de Doden. Un wenn du unner dat Kr?z nu steihst, denn h?rst du, wat dat Kr?z di vertellt, von de Stunn, dor du eis dinen Vadder grawen hest. Dor kem din Mudder an di ran, -- up ehre blanken Ogen leg 'n swarten Schatten un oewer ehre Backen lepen dei Tranen. -- Sei nehm di in den 'n Arm un s?d tau di: Wein man nich, min Kinding; ick b?n jo noch dor un hew di leiw. -- Un dat Kr?z vertellt di von de Stunn, in de din Mudder w?rd in dat Graw leggt. Veel Minschen wirn dorbi, oewer du wirst doch alleen, din Vadder wir nich bi di un din Mudder s?d kein Wurd. Ehr Mund was so still un ehr Hand was so kold, hu, so kold. -- Un dat Kr?z vertellt di von de Stuw, de in din Kinnertied 'nen gollen Schien hett leggt, un de di so rik makt hett, wenn ok dat ?llernhus man ?rmlich was un de Not un de Sorg dorin wahnen deden. Din Mudder hett f?r di sorgt, un din Vadder hett f?r di schafft -- un as du wannern m?sst in de wide, wide Welt, is din Vadder sin Segen mit di gahn, is mit di gahn din Mudder ehr Gebett. Von grote Leiw un von faste Tru vertellt uns dat Kr?z.

Grot is de Neid un de Hass in de Minschen ehr Bost! Gr?ter is de Leiw in uns Herrgott sin Hart! Jesus geiht tapfer un tru in den Dod! De Minschheit geiht fri in dat Lewen! Jesus ut Nazareth de Minschheit ehr K?nig. Jesus ut Nazareth din K?nig. Dat all's vertellt uns dat Kr?z.

Amen.

Plattd?tsch Predigt

Phil. 1., 21 ff. >>Christus is min Lewen, Starwen is f?r mi Gewinn. Wenn ick ?wer bedenken dauh, dat ick hier in dei Welt noch veel dauhn k?nn, denn weit ick nich, wat ick mi w?nschen sall. Denn weit ick nich, wat dat Best v?r mi is. Ich hadd woll Lust aftauscheiden, un nah den 'n Herrn Christus tau gahn, dat wir f?r mi wol dat Allerbest. ?wer, wenn ick an juch denk, denn wir't wol beter, dat ich noch 'n beten hier blew. Dat ward ok wol so kamen, dat ick noch bi juch bliwen sall, dat ick juch in 'n Glowen un in dei Freud an jugen Glowen wiederhelp<<.

H?t is de Kirch jo m?glich vull, un dat noch tau an'n gew?hnlichen S?nndag. Dat is'n jo gor nich mihr gewennt. Ja, in dei Kriegstid, as dei L?d all Angst ?m ehr Manns un S?hns harren, dunn wir dei Kirch an'n gew?hnlichen S?nndag ok wol oft so vull as h?t. ?wer nu nah 'n Krieg dor hebben veel sick dacht: >>O, nu kann uns dat nicks mihr dauhn, nu bruk wi ok nich mihr so oft nah dei Kirch tau gahn.<< So hewwen sick veel, gortau veel, dat Kirchengahn wedder awwennt, un meist is jo veel Platz up dei B?nken. Na, wor?m dei meisten h?t herkamen s?nd, dat is jo kein Geheimnis. ?m dat Gottswurt un dei Andacht is dat h?t veele villicht weniger to dauhn, ne dei Niglichkeit het sei herdrewen. Sei s?nd niglig, wo sick dat wol anh?rt, wenn Gottswurt plattd?tsch predigt ward, un wo dei Preister sick dor wol anstellt. Nu m?cht ick wol w?nschen, dat dat mennig einen von de Nigligen h?t so gahn deiht, as dat dei Fisch oft geiht. Dei Fisch will'n von'n Fischer s?ss nich veel weiten, un gahn em ut'n Weg, wenn hei mit sin Nett un sin Angel rank?mmt. Wenn dei Fischer nu ?wer up sinen Angelhaken son sch?ne, recht apptitliche Lockspies st?ken hett, dann ward mennig Fisch doch niglich un denkt bi sick: sallst doch ok mal eins pr?uwen, wo dei sch?ne Lockspies smeckt, un geiht ran an dei Angel, un mit eins sitt hei an den'n Angelhaken fast un kann nich wedder loskamen.

Uns Herr Christus hett jo eins tau Petrussen seggt, hei s?ll nu man dat Fischfangen up den' See Genezareth sin laten, hei s?ll nu 'n Minschenfischer warden, dei Minschen f?r den 'n Herr Jesus infangen s?ll. Dit Wurt von den 'n Herrn Jesus gellt f?r uns Preisters alltauhop. Wi s?len ok all Minschenfischers sin, dei dei Minschen f?r den 'n Herrn Christus infangen. Denn d?rpen wi dat ok woll so as dei Fischers maken, un dat is woll ganz in 'n Sinn von den 'n Herrn Jesus, dat wi dei Minschen, dei s?ss nich nah're Kirch kamen, mal eins d?rch ne Lockspies anlocken, ?m ehr denn f?r den 'n Herrn Christus un sin Wurt tau fangen. Un as nu weck von dei Gemein in dei Zeitung setten leten, dat sei wol girn mal dat Gottswurt in uns leiwe plattd?tsch Muddersprak h?ren m?chten, dor hewwen wi in 'n Kirchgemeinrat uns seggt: Wor?m nich, dat 's ne sch?ne Gelegenheit, Gottswurt an dei Minschen ran tau bringen, dei dei Kirch s?ss ut 'n Weg gahn. Wi willen ehr mal ne plattd?tsch Predigt as ne Lockspies henholln. Villicht geiht denn den Einen ore Annern dat ok so as dei Fisch, mit eins hackt sick Gottswurt up des Ort in ehr Hart fast, dat 's gornich wedder von loskamen k?nen. So hebben wi uns dat dacht, wenn wi h?t de Gemein tau ne plattd?tsch Predigt inladt hewwen. Un uns Herr Gott mag sinen Segen tau dit V?rnehmen geben, dat sin Wurt, ok wenn 't plattd?tsch predigt ward, nich leddig werre tr?g k?mmt.

Wi wenn' uns nu nah desse l?t V?rred tau dat Gottswurt, dat ick, so gaud as ick k?nn, int Plattd?tsch ?werdragen un v?rlest heww. Soveel ward ji woll noch behollen hebben, dat dat Wurt von 't Starwen redt. Ja Paulus redt von sin eigen Dod. Aewer wat Paulus hier von sin eigen Dod seggt, dat m?t uns doch wunnern. Hei seggt, dat v?r em dat Starwen dat allerbest wir, ja, dat Starwen f?r em gradtau 'n groten Gewinn wir. Dat krigt 'n nich oft tau h?ren. Segg mal s?lwst, wo w?rd di wol tau Maud sin, wenn dei Dod nu mit eins an di ranne kem, di mit sin knaekern Hand anfaten w?rd un sed: >>Brauder, Swester, kumm mit, nu is din Tid ?m<<. W?rdst du di denn ok as Paulus freun, w?rdst du denn ok so ?hnlich as hei seggen: Leiwe Fr?nd, nah di heww 'k mi all lang sehnt, wo freu ick mi, dat du nu endlich k?mmst un mi halst? Ick heww grote Lust, mit di tau gahn. Dat is f?r mi jo grad so, as wenn ick 'n groten Gewinnst makt hadd. Ob wol einer von uns so seggen w?rd? W?rd 'n wi wol nich tausamenschuddern v?r den unheimlichen Gast un uns str?wen, mit em tau gahn? Von Lust w?rd wol wenig tau sp?ren sin, desto mihr ?wer von Roren und Schrigen. Ne, von Natur hett kein Minsch Lust tau 'n Starwen. All Minschen trachten nah 't Lewen un willen lewen. Maennigmal seggen wol Minschen, dei swer krank s?nd un veel Weihdag hebben, ja oft nich mal mihr sitten ore liggen k?nen, dei seggen wol mitunner: Wenn ick man dod wir, ick b?n mi s?lwst un min Angeh?rigen blot noch tau Last. Aewer dei seggen meist man so: Wenn dei Dod, den 'n sei sick so lang w?nscht hebben, denn k?mmt, un seggt: >>Kumm mit!<< denn is 't mit eins all nich wohr, wat sei seggt un sick w?nscht hebben. Denn heit 't up eins: Ach, wenn ick doch noch 'n beten lewen k?nn, wo girn blew ick noch 'n beten hier. Wi Minschen, wi h?ngen so fast an 't Lewen, un wenn uns Lewen ok man blot noch 'n Qu?llewen ist. 'n Qu?llewen d?cht uns doch ?mmer noch beter as dod sin. Un nu gor, wenn Minschen noch arbeiten un wirken kaenen un hier up dei Welt noch veel tau dauhn hebben, un de Arbeit ehr ok noch Freud makt, so as dat bi Paulussen dei Fall wir, dei ok w?sst, dat hei hier noch veel, gortauveel besonners bi dei Philippers tau dauhn hadd un so girn dauhn m?cht, dor finnen wi dat wol nich so licht, dat ein as Paulus seggt: >>Ick har wol Lust awtauscheiden, Starwen is v?r mi 'n Gewinn.<< Minschen, dei s?ss noch gesund s?nd un doch nich mihr lewen m?gen, dei sick s?lwst uph?ngen, ore dodscheiten, ore vers?pen, dei s?nd meist swer krank in 'n Kopp un weiten nich, wat sei daun.

Dat is jo ok gor kein Wunner, wenn dei Minschen Angst v?r 'n Dod hebben. Hei is jo doch 'n unheimlichen, f?rchterlichen Gast, so dat wi tausamenschuddern bet in dei Knaken, wenn hei bi uns an dei D?r kloppt, rinne k?mmt, an 't Krankenbedd rantred un tau einen von uns Leiwen ore tau uns s?lwen seggt: >>Kumm mit mi!<< Hei hett jo ok son 'n Macht, dor kann keiner gegen an, dor m?t sick jere geben, ob hei will ore nich, dor helpt kein Bidden un Str?wen. Wenn hei seggt: >>Kumm!<< denn m?t wi kamen, ob wi willen ore nich. Ein von uns plattd?tschen Dichters, John Brinkmann, hett uns in ein von sin Rimels beschrewen, woans dei L?d in 'n Hus tau Maud is, in dat dei Dod intreden is. >>Dei v?rnehm Gast<< heit dei Aewerschrift. Dei Dichter denkt sick dat so, dat in ein Hus dei Mudder storben is. Grad an den Dodsdag k?mmt dei Saehn ut dei Fr?md tr?g un weit noch gornich, dat sin Mudding dod is. Vull Freud un Lust k?mmt hei nah dei Stuw rinne, wo dei Vadder trurig sitt. Dun seggt dei Vadder:

Share on: WhatsApp @Hash Facebook Tweet