: Gids bij de studie der Nederlandsche letterkunde Voor leerlingen der gymnasia H. B. scholen en studeerenden voor de hoofdacte by Rijpma E Enneus - Dutch literature History and criticism; Flemish literature History and criticism

@FreeBooks

Posted in: #FreeBooks #FreeBooksIndia #FreeBooksApp #gg

Vote Up Vote Down   0 Reactions

Login to give Reaction!

issel dus juist van pas komt.

c. Het laten vallen van den brief van een gefingeerden bankier.

d. De weddenschap tusschen Lodewijk en Jan om duizend gulden.

Het eigenaardige nu is, dat deze bedrieger zelf bedrogen wordt en nog wel op dezelfde wijze als hij 't anderen tracht te doen. Dat maakt het geval voor de toeschouwers, die den juisten toestand kennen, komisch. De bedrieger wordt bedrogen: Charlotte is eveneens doodarm. De toeschouwers worden al dadelijk ingelicht door 't gesprek van Charlotte met de meid, en vooral door 't geen Klaartje daarna nog zegt. Ook bij Charlotte dus weer "kaale grootsheid." Hoe slecht het er bij haar in huis wel uitziet, hooren we later uit den mond van Klaar: bijna alle goederen zijn in den lommerd; de schuldeischers moeten bizonder lang op betaling wachten, en de meesteres moet zelfs geld leenen van de dienstmeid.

't Gevolg hiervan is dat het dienstmeisje niet minder familiaar is met Charlotte dan Jan met Lodewijk. Charlotte en haar moeder Konstance probeeren evenals Lodewijk tegenover de buitenwereld de meening te doen vestigen dat ze rijk zijn, ze hebben rondgestrooid dat ze veel geld ge?rfd hebben van een oom die in Oost-Indi? gestorven is, vandaar ook dat de waard dit later volkomen te goeder trouw vertelt. Vooral Lodewijk moet den indruk krijgen met een gegoede familie te doen hebben, vandaar de luide bevelen van Charlotte tegen Klaar opdat Lodewijk zal hooren hoe rojaal de familie leeft, het zoogenaamde stelen van het parelsnoer, het te koop aanbieden van juweelen in Lodewijks tegenwoordigheid, de betaling van de pacht door den gewaanden boer, om den indruk te vestigen dat Konstance landerijen bezit, en vooral het geld-tellen tijdens de liefdesverklaring van Lodewijk.

Wel kan dus gesproken worden van een "Wederzijdsch Huwelijksbedrog"!

Men ziet dat het geheele stuk draait om dat elkaar-bedriegen, 't andere is dan ook bijwerk.

Konstance is volstrekt niet beter dan Charlotte, misschien zelfs nog een graadje erger. Zij ziet er immers niet tegen op de eer van haar dochter op 't spel te zetten, alleen opdat later geen bruidschat behoeft te worden betaald, of feitelijk alleen om hare armoedt nog een poosje langer te verbergen, want de bruidschat zou ze toch nooit kunnen geven. Charlotte staat in dit opzicht boven hare moeder: zij wil zich eerst niet laten schaken; later geeft ze wel toe blijkens het gesprek van Klaar met Lodewijk, maar weet eindelijk toch de zaak uit te stellen totdat haar broer gekomen zal zijn.

Van Klaar en Jan is in den loop der bespreking al een en ander gezegd, zoodat we over hen kort zullen zijn. Zij vormen, zooals gewoonlijk met de knechts- en meidenrollen in 't blijspel 't geval is, voor een goed deel 't komische element b.v. hunne liefdesverklaringen en ook die van Hans en Klaar in tegenstelling met de deftige betuigingen van Lodewijk en Charlotte. Klaar is een echte brutale en slimme dienstmeid. Van haar brutaliteit, die vooral ontstaat uit de eigenaardige verhouding waarin ze staat tot Charlotte, hebben we al enkele staaltjes gegeven, we wijzen nog op de familiare wijze, waarop ze tegen Karel spreekt in 't bijzijn van hare meesteres. Slim is ze, dat bewijst hare houding tegenover Lodewijk; ze begrijpt ook dadelijk waarom Charlotte zoo luid spreekt. Altijd zijn hare opmerkingen, die dikwijls ter zijde gezegd worden, snedig. Men leze b.v. nog eens haar gesprek met Hans! Merkwaardig is, dat ook deze slimme meid bedrogen wordt en dat nog wel door een dwaas als Jan: 't is weer de hoogmoed! Barones te worden, al is 't dan ook barones van Schraalenstein, lacht haar toe en bovendien, ze is immers feitelijk ook van adel!

Jan wordt vooral komisch als baron. Hij, de verloopen soldaat, weet zich in hoogere kringen natuurlijk niet goed te bewegen, bovendien meent hij allerlei moois van Lodewijk te moeten vertellen, zoodat hij soms de zotste dingen zegt. Gelukkig dat Lodewijk vooruit gezegd heeft dat zijn vriend de baron soms niet al te goed bij 't hoofd is. Men was dus voorbereid! Komisch is ook de wijze waarop Jan zich verraadt. Tot het einde toe blijft hij de geslepen, gemeene bedrieger, die er ten slotte nog met het geld vandoor gaat.

Karel speelt tot op zekere hoogte de mooie rol: hij immers ontmaskert de beide bedriegers, maar.... blijkt toch zelf ook een bedrieger te zijn, ook hij is door de "kale grootschheid" aangetast en heeft zijn vrouw wijsgemaakt dat zijn moeder heel rijk is. Maar juist daardoor kan hij Lodewijks handelingen des te beter begrijpen en vergeven, zoodat alles nog terecht komt.

We wijzen hier nog op enkele middelen waardoor Langendijk het komische van 't stuk tracht te verhoogen.

Free books android app tbrJar TBR JAR Read Free books online gutenberg

(0)

Login to post a comment!